Cognitieve gedragstherapie (CGT)
Deze therapie is gericht op het veranderen van de manier waarop je denkt en handelt, zodat je je beter gaat voelen en beter kunt omgaan met problemen en uitdagingen in je leven. Hieronder zal ik wat meer vertellen. Voel je vrij om contact op te nemen als je vragen hebt over deze therapievorm of in behandeling wilt bij mij.
Ontstaan van CGT
CGT is ontstaan uit de combinatie van twee verschillende therapieën: cognitieve therapie en gedragstherapie. Cognitieve therapie, ontwikkeld door psychiater Aaron T. Beck in de jaren 1960, is gebaseerd op het idee dat onze gedachten, gevoelens en gedragingen met elkaar verbonden zijn. Beck ontdekte dat mensen met depressie vaak negatieve, onrealistische gedachten hebben over zichzelf, anderen en de wereld om hen heen, wat bijdraagt aan hun depressieve gevoelens en gedrag. Hij ontwikkelde cognitieve therapie om mensen te helpen hun negatieve denkpatronen te herkennen en te vervangen door realistischere, positievere gedachten.
Gedragstherapie, aan de andere kant, is gebaseerd op het idee dat ons gedrag wordt beïnvloed door onze omgeving en dat we ons gedrag kunnen veranderen door nieuwe vaardigheden te leren en onze omgeving aan te passen. Gedragstherapie richt zich op het veranderen van specifieke gedragingen die problematisch zijn, zoals vermijdingsgedrag bij angststoornissen, door middel van oefeningen en exposure.
CGT combineert deze twee benaderingen tot een holistische therapie die gericht is op het veranderen van zowel denkpatronen als gedrag. Door het herkennen en veranderen van negatieve gedachten en het aanleren van nieuwe vaardigheden en gedragingen, kunnen cliënten beter omgaan met hun problemen en zich beter voelen.
Waar richt CGT zich op?
CGT richt zich op het veranderen van ongezonde en negatieve gedachten, emoties en gedragingen die bijdragen aan psychische problemen en stoornissen. De behandeling is gebaseerd op de theorie dat onze gedachten, gevoelens en gedragingen met elkaar verbonden zijn en elkaar beïnvloeden.
Hierbij ga je kijken naar het identificeren van de specifieke denkpatronen, emoties en gedragingen die bijdragen aan je klachten. Ook leer je vaardigheden aan om deze te veranderen. De behandeling is gestructureerd en gericht op het hier en nu, waarbij je werkt aan concrete doelen.
Je leert hoe je objectief kijkt naar een situatie en dit veranderd je gevoel. Hierbij ga je gedachten uitdagen en veranderen om je emoties en gedragingen positief te beïnvloeden. Ook leer je vaardigheden om nieuwe en gezondere gedachten, emoties en gedragingen te ontwikkelen en om deze in je dagelijkse leven toe te passen.
Wat is het doel van CGT?
Het doel van cognitieve gedragstherapie is ten eerste om je bewust te worden van niet-helpende denkpatronen en niet-helpend gedrag. Daarnaast leer je om niet-helpende gedachten en gedrag om te buigen naar realistische en helpende gedachten en positief gedrag.
Protocol van CGT
Deze therapievorm heeft een uitgebreid beschreven protocol voor elke klacht die vergoed word in Nederland door de zorgverzekering bij de GGZ. Om je een beeld te geven zal ik hieronder de stappen beschrijven die veel voorkomen in deze protocollen en de volgorde waarin ze meestal behandeld worden.
- Psycho-educatie
In de beginfase van de therapie zal de therapeut je uitleggen wat CGT is en hoe het werkt. Ook krijg je meer uitleg over de klacht waar je mee worsteld. Dit wordt ook wel psycho-educatie genoemd. Je leert meer over hoe gedachten, gevoelens en gedragingen met elkaar verbonden zijn en hoe je deze onderlinge relatie kunt beïnvloeden. - Probleemanalyse
We gaan bezig met het identificeren van de specifieke gedachten en gedragingen die bijdragen aan je klachten. Zo onderzoeken we wat maakt dat je klacht in stand blijft. Je leert hoe je deze patronen kunt herkennen en vervangen door meer gezonde gedachten en gedragingen. - Cognitieve herstructurering
Vervolgens ga je aan de slag met het aanleren en in de praktijk brengen van vaardigheden. Je krijgt oefeningen en huiswerkopdrachten om de nieuwe denk- en gedragspatronen te oefenen en in te slijten. Deze fase staat in het teken van het veranderen van je gedachten. Je leert om negatieve, irreële gedachten om te zetten in realistische, positieve gedachten. Hierdoor verandert je gevoel en gedrag vaak automatisch mee. - Gedragsactivatie
Gedragsactivatie richt zich op het veranderen van het gedrag dat het probleem in stand houdt. Zo kan nieuw gedrag ook helpen om emotie te veranderen. - Exposure
Dit houdt in dat je stapsgewijs wordt blootgesteld aan jouw onprettige situaties. Dit helpt je om te wennen en te leren dat je de situatie kunt hanteren en overwinnen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door middel van imaginaire exposure (je stelt je voor dat je in de onprettige situatie bent), of in vivo exposure (je gaat in het echt de situatie aan). - Evaluatie en terugvalpreventie
Als je het gevoel hebt dat je voldoende vooruitgang hebt geboekt, wordt het behandeltraject afgesloten. Vaak volgt er nog een evaluatie en bespreken we hoe je het geleerde kunt blijven toepassen in de toekomst om terugval te voorkomen.
Tijdens vrijwel elke stap zal je oefeningen doen en huiswerkopdrachten krijgen om de geleerde vaardigheden in de praktijk te brengen. Deze oefeningen en opdrachten kunnen variëren van ontspanningsoefeningen tot het bijhouden van een dagboek.
Effectiviteit
Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de effectiviteit van CGT. Het is een gestructureerde therapievorm die zich richt op een specifiek hoofddoel. CGT heeft een heldere en sterke focus op dit doel met verschillende oefeningen, psycho-educatie en huiswerkopdrachten.
Kanttekeningen
CGT geeft minder ruimte voor omgevingsfactoren en richt zich minder op de gevoelservaringen. De therapeut wordt als deskundige gezien en de client dient ontvangkelijk te zijn en actief bezig te gaan met de kennis en oefeningen van CGT. Dit wordt soms als een voordeel en soms als een nadeel ervaren. Het voordeel is dat je kan leunen op je therapeut, het nadeel is dat je soms kanten op gestuurd wordt die je mogelijk niet op wilt.
Eigen ervaring met CGT
Mijn Universitaire studie Psychologie was voornamelijk gericht op Cognitieve gedragstherapie. Er wordt regelmatig om gevraagd of ik ontmoet clienten die graag doorwillen met de CGT behandeling, omdat ze vergoed bijvoorbeeld geen sessies meer kunnen krijgen. Helaas ontmoet ik ook clienten die een negatieve ervaring hebben gehad binnen deze therapie. Mijn eigen theorie hierop is het missen van de persoonlijke aanpak en luisteren naar de client zijn deskundigheid in het eigen leven en het opbouwen van een stabiel behandelcontact. Ik raad ten zeerste aan om een therapeut te kiezen waar je een goede klik mee hebt en waar je met vertrouwen een behandeltraject aan wilt gaan.
In mijn praktijk gebruik ik elementen uit het protocol. Zeker voor angstklachten merk ik samen met mijn client op dat de oefeningen vaak effectief zijn. Ook merk ik dat CGT voor een heel aantal mensen veilig voelt wegens de onderbouwing en de structuur. Het kan een gevoel van controle geven als resultaat.
Benieuwd geworden naar deze vorm van therapie? Neem contact met mij op om te kijken of CGT bij jou behoeften past. Dit doe je gemakkelijk door op de knop hieronder te klikken.
