Zelfbeeld
Moeite met positief over jezelf denken of jezelf accepteren? Ben je vaak onzeker en isoleer je je? Heeft je zelfbeeld invloed op je relaties, werk en je dagelijks functioneren? Lees hieronder meer over het zelfbeeld en wat je mogelijk thuis al kan doen. Wil je meer informatie of wil je een afspraak maken voor een kennismakingsgesprek? Neem gerust contact met mij op via de knop hieronder. Ik kijk ernaar uit om je te helpen bij het verbeteren van je zelfbeeld.
Wat is een zelfbeeld?
Een zelfbeeld is de manier waarop je jezelf ziet en ervaart. Het mentale beeld van jezelf. Dit beeld kan gaan over de gedachten die je over jezelf hebt, hoe je naar jezelf kijkt en hoe je je over jezelf voelt. Je kan hierin naar jezelf kijken als geheel of juist naar verschillende aspecten van jezelf. Je zelfbeeld is dus de manier waarop je jezelf waarneemt, interpreteert en evalueert.
Je zelfbeeld wordt gevormd door de interactie tussen je persoonlijkheid, ervaringen, interacties, omgeving en culturele invloeden. Zo kan dus je gezin, je kindertijd, de feedback van anderen, de tijdsgeest, de media, en ga zo maar door invloed hebben op het beeld dat je van jezelf hebt.
Ongezond zelfbeeld
Een zelfbeeld is ongezond wanneer het beeld dat je van jezelf hebt te ver van de realiteit af ligt. Een onrealistisch zelfbeeld kan leiden tot verschillende problemen in je emotionele staat, relaties, werk of studie. Mogelijk vermijd je ook uitdagingen of kansen, omdat je ofwel denkt dat je het niet aankan of dat je er juist te goed voor bent. Het kan ook de bereidheid om hulp te zoeken beïnvloeden, omdat je denkt dat je geen hulp nodig hebt of dat hulp niet zal werken. In het algemeen kan een onrealistisch zelfbeeld belemmerend werken voor persoonlijke groei en ontwikkeling. Kortom, een ongezond zelfbeeld kan je leven behoorlijk negatief beïnvloeden.
Te negatief
Een negatief zelfbeeld is wanneer je jezelf consequent beoordeelt als waardeloos, incompetent of tekortschietend. Mensen met een negatief zelfbeeld hebben vaak de neiging om hun prestaties te onderschatten en fouten te overdrijven.
Een te negatief zelfbeeld kan ervoor zorgen dat je jezelf ziet als iemand die altijd faalt en nooit iets goed kan doen. Het lijkt alsof alle anderen beter zijn dan jij en dat je nooit aan hun niveau kan voldoen. Je voelt je vaak somber en hopeloos, en het lijkt erop dat niets wat je doet ooit goed genoeg is.
Bij een negatief zelfbeeld kan je lijden aan gevoelens van somberheid, depressie, angst, schaamte, hopeloosheid en minderwaardigheid. Zo kan het resulteren in problemen op het gebied van je relaties, werk, studie en sociale interacties.
Verschillende vormen
Er zijn een aantal zaken die sterk samen kunnen hangen of voorkomen bij een onrealistisch negatief zelfbeeld.
- Moeite met acceptatie van complimenten: Moeite om complimenten te accepteren of te geloven dat je iets goed hebt gedaan.
- Impostar syndrom: Dit is een neiging om te twijfelen aan je eigen capaciteiten en prestaties, ondanks bewijs van het tegendeel. Mensen met het impostor syndroom voelen zich vaak als een fraudeur die per ongeluk succes heeft behaald, en zijn bang om ontmaskerd te worden als incompetent.
- Negatieve zelfspraak: Je hebt voortdurend kritiek op jezelf en je spreekt jezelf negatief toe. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel waarin je jezelf steeds minder waardevol gaat vinden.
- Perfectionisme: Je stelt hele hoge eisen aan jezelf en bent nooit tevreden met wat je bereikt hebt. Zelfs als je iets heel goed gedaan hebt, blijf je denken dat het beter had gekund.
- Verstoord zelfbeeld: Er is een sterk gevoel van zelfhaat of afkeer aanwezig. Dit kan zich uiten in zelfverwonding, eetstoornissen of andere vormen van zelfbeschadiging.
- Faalangst: Een vorm van angst om te falen of te mislukken, ook al zijn er voldoende capaciteiten aanwezig.
- Vermijden van sociale situaties: Dit uit angst om afgewezen of bekritiseerd te worden.
Natuurlijk zijn er veel meer voorbeelden die relevant kunnen zijn. Voor iedereen ziet een negatief zelfbeeld er anders uit. Daarom kijken we samen wat op maat voor jouw situatie van belang is.
Te positief
Een onrealistisch positief zelfbeeld is een vertekend beeld dat je hebt van jezelf dat voornamelijk bestaat uit positieve eigenschappen, kwaliteiten en vaardigheden die je niet (volledig) bezit. Dit kan leiden tot een verhoogd gevoel van zelfwaardering en zelfvertrouwen, maar kan ook leiden tot onrealistische verwachtingen en teleurstelling wanneer de realiteit niet overeenkomt met het zelfbeeld.
Op deze manier kan een te positief zelfbeeld problematisch zijn, vooral als het niet realistisch is. Je kan ook hier lijden aan problemen in interpersoonlijke relaties en conflicten met anderen. Als je jezelf te hoog inschat, kan dit leiden tot overmoedigheid en zelfs roekeloosheid. Het lijkt alsof anderen altijd tekortschieten en dat je de enige bent die alles goed doet. Het kan ook leiden tot teleurstelling en frustratie wanneer je verwachtingen niet worden waargemaakt.
Mensen met een ongezond positief zelfbeeld kunnen daarentegen juist overmoedig en arrogant worden en moeite hebben om kritiek te ontvangen of te leren van fouten, waardoor ze soms risicovolle of impulsieve keuzes maken en moeite hebben om duurzame relaties op te bouwen.
LET OP: Behandeling van te positief zelfbeeld
Mijn kracht ligt niet in het behandelen van een te positief zelfbeeld. Ik heb deze informatie toegevoegd ter volledigheid van het verhaal. Het is zeker belangrijk om hulp te zoeken, wanneer je jezelf herkent in de tekst. Tot nu toe heb ik geen therapeut in mijn praktijk die deze klacht goed op kan pakken en mijn eigen expertise ligt bij het behandelen van een negatief zelfbeeld.
Onstabiel of leeg zelfbeeld
Je hoeft natuurlijk niet perse in het bovenstaande te passen (negatief of positief). Een zelfbeeld kan ook ongezond zijn op een andere manier. Zoals bij een 'onstabiel zelfbeeld'; waar je sterk en vaak wisselt. Je kan bijvoorbeeld de ene dag heel positief over jezelf denken en de andere dag juist heel negatief. Je kan ook een 'leeg zelfbeeld' hebben, waarbij je eigenlijk geen duidelijk beeld hebt van wie je bent en wat je wilt. Je hebt het gevoel dat je geen eigen persoonlijkheid hebt. Het kan moeilijk zijn om beslissingen te nemen, eigen grenzen aan te geven en afwijzing te verdragen.
Gezond zelfbeeld
Het is belangrijk om een realistisch beeld te hebben van jezelf en je capaciteiten. Op die manier kan je haalbare doelen stellen en realistische verwachtingen hebben, wat kan bijdragen aan een gevoel van welzijn en succes. Een gezond zelfbeeld is gebaseerd op een realistische kijk op jezelf en je mogelijkheden, waarin je jezelf niet bovenmatig ophemelt of naar beneden haalt.
Een gezond zelfbeeld kan bijdragen aan een gevoel van waardering, zelfvertrouwen, en veerkracht. Je gaat bijvoorbeeld liefdevol met jezelf en anderen om. Je eigenwaarde en zelfvertrouwen is gebaseerd op realistische, positieve beoordelingen van je eigen capaciteiten en persoonlijkheid. Doordat je vriendelijk en eerlijk naar jezelf kan kijken ben je beter bereid om te werken aan je tekortkomingen zonder dat ze jezelf als waardeloos of inferieur beschouwt.
Specifiek bij deze klacht is de aanpak telkens uniek bij elk traject. Een ongezond zelfbeeld kan op zo veel verschillende manieren zijn ontstaan en zich uiten. Hieronder probeer ik wat voorbeelden te geven van belangrijke thema's of oefeningen, waar je mogelijk nu al wat aan kan hebben.
1. Bewustzijn
Het is belangrijk om bewust te zijn van hoe je jezelf ziet en welke gedachten en gevoelens daarmee gepaard gaan. Probeer je bewust te worden van de negatieve gedachten die je over jezelf hebt en noteer deze eventueel op papier. Dit kan je doen door 15 minuten te zitten en alles op te schrijven wat er op komt, en ik bedoel dan ook alles. Elke mini gedachten, lichamelijke gevoel, sensatie, emotie, etc.
2. Zelfzorg
Zorg goed voor jezelf en besteed aandacht aan je eigen behoeften. Dit kan bijvoorbeeld door gezond te eten, regelmatig te bewegen, voldoende te slapen en tijd voor jezelf te nemen. Het is een belangrijke stap in liefdevol met je zelf omgaan. Bovendien kan het een oefening zijn in jezelf zaken gunnen en het ongemak verdragen wat hier bij omhoog kan komen.
3. Grenzen aangeven
Ontdek wat voor jou belangrijk is en hoe je jezelf hierin kan ondersteuen. Grenzen aangeven is vreselijk moeilijk en tegelijkertijd zijn het maar 3 heldere stappen: (1) objectief aangeven wat je niet prettig vind, (2) concequentie; aangeven wat je doet wanneer het voorgenoemde zich herhaalt en (3) concequentie uitvoeren wanneer de objectieve situatie zich herhaalt.
In behandeling gaan we afhankelijk van jouw doel bijvoorbeeld bezig met het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden, zelfcompassie, acceptatie, gedachten loslaten, oorzaken onderzoeken en waar nodig geef ik psycho educatie (informatie) over hoe bepaalde processen bij je verlopen en hoe je er verandering in kan brengen waar wenselijk.
Behandeling
Het is belangrijk om aandacht te besteden aan jouw zelfbeeld en deze te ontwikkelen op een gezonde manier. Een gezond zelfbeeld geeft jou de mogelijkheid om realistisch te zijn over jezelf en jouw mogelijkheden.
Het werken aan je zelfbeeld is vaak een proces dat tijd en inzet kost, maar het kan wel degelijk positieve veranderingen teweegbrengen. We kunnen aan de slag door middel van therapeutische interventies, het oefenen van zelfcompassie, behulpzame zelfspraak en het opbouwen van een gezonde relatie met jezelf en anderen.
Bij een overmatig positief zelfbeeld zou ik kortgezegd niet bij mij aankloppen, omdat ik denk dat je bij mij aan het verkeerde adres bent. Mijn specialiteit ligt meer in het ondersteunen van een te negatief zelfbeeld en ik heb minder ervarig en kennis van het ondersteunen van een onrealistisch positief zelfbeeld.
Voel je vrij om contact op te nemen met mij voor het onderzoeken/starten van een traject bij mij rondom een ongezond negtief zelfbeeld. Bij deze specifieke trajecten wijk ik het meeste af van mijn behandelmethoden en technieken. Er zijn wel wat standaard protocollen en methdodieken die gericht zijn op het behandelen van een ongezond negatief zelfbeeld. Zelf ben ik niet zo een fan van protocollen. De kennis gebruik ik in mijn achterhoofd, maar ik gun je een aanpak die gericht is op jouw als persoon.
Mochten deze klachten herkenning oproepen, raad ik aan om hulp in te schakelen. Voor een negatief zelfbeeld ondersteun in je graag in het ontwikkelen van een gezond zelfbeeld. Voel je vrij om ook voor een vraag of vrijblijvende kennismaking contact op te nemen. Je kan ook gelijk een intake gesprek plannen door op de knop te klikken.
